HDPE Nədir ?
HDPE polietilen plastikin yüksək sıxlıqlı bir növüdür. Digər polietilenlərə nisbətən çox daha qatı, güclü və aşağı sıxlıqlı polietilenə (LDPE) nisbətən daha ağır və daha sərtdir. HDPE sudan yüngüldür. Döküm texnologiyası istifadə edilərək və ya ekstruziya üsulu ilə emal edilə bilər. Komanda dəzgahlarında emal edilə bilər və xüsusi qaynaq üsulları istifadə edilərək birləşdirilə bilər. Yapışqan istifadə edilərək birləşdirilməsi olduqca çətindir. Təbii görünüşü, bal mumu bənzəri mat və opaktır. Bir çox növü qida ilə birbaşa təmas edə bilər.
1950-ci illərdə inkişaf etdirilmiş olan aşağı sıxlıqlı polietilen (PE 32), ilk dəfə içmə suyu şəbəkələrində istifadə edilmişdir. Daha sonra təbii qaz şəbəkələrində 4 Bar daxili təzyiq səviyyəsinə qədər istifadə edilmək üzrə PE 63 inkişaf etdirildi. Materialın kulanım asanlığını görən istehsalçı firmalar, qısa müddətdə inkişaf göstərərək PE 80 və 1990-cı illərin əvvəllərində PE 100 deyilən HDPE növlərini inkişaf etdirmişlər. HDPE Borularla ilk tətbiqlər 1960-cı illərdə Amerika və Kanada-da başlayır və o tarixdə həyata keçirilən layihələr, indiki vaxtda hələ də problemsiz olaraq işə davam edir.
Polietilen borularda istifadə edilən vəsaitlər MRS (minimum zəruri dözümlülük) ilə təsnif edilir. MRS, vəsaitin 20º C temperaturda 50 il müddətində tətbiq edilən daxili göstərdiyi müqavimətdir. Bu qiymətləndirməyə görə vəsaitlər bu şəkildə təsnif edilmişdir;
PE 32 = 3,2 MRS , PE40 = 4,0 MRS , PE 63 = 6,3 MRS , PE 80 = 8,0 MRS , PE 100 = 10,0 MRS
Polietilen vəsaitin təməl üstünlükləri və xüsusiyyətlərini aşağıdakı kimi sıralaya bilərik;
- Yaşlanmağa qarşı dayanıqlıdır. Ömür olaraq ən az 50 il hesablanmakla birlikdə gerçək performansları bu müddətin üzərindədir. Gərginlik çatlağı və çatlaq irəliləmə müqaviməti mükəmməldir.
- PE vəsait elastik olduğundan, ən pis iş şəraitində belə asanlıq və möhkəmlik göstərir.
- Polad, taxta və alüminuma görə çox daha yüngül və asan birləşdirilə bilər. Hər cür konstruksiya asanlığı təmin edər.
- Polietilen anti-korroziya xüsusiyyəti sayəsində, hər cür iş şəraitində, müqavimətini və performansını qoruyar.
- Zərbə müqaviməti olduqca yüksəkdir, aşağı temperaturda belə kövrəklik göstərməz.
- Asanlıqla kir tutmaz, toksik maddə ehtiva etməz və təmizləməsi çox asandır.
- Donmaya qarşı müqaviməti yüksəkdir. İçində olduğu mayenin donmasından təsirlənməz.
- Bütün bu xüsusiyyətlərinin yanında xammal əsasında, polad alüminium və ahşaba nisbətlə daha iqtisadidir.